ભારતમાં ચૂંટણી પરિણામના એક મહિના બાદ જ

4 જુલાઈએ બ્રિટનમાં સામાન્ય ચૂંટણી: વડાપ્રધાન ઋષિ સુનકની જાહેરાત, વડાપ્રધાન તરીકે પ્રથમ વખત મતદારોનો સામનો કરશે

લંડન,તા.23

બ્રિટનમાં 4 જુલાઈએ સામાન્ય ચૂંટણી યોજાશે. વડા પ્રધાન ઋષિ સુનકે બુધવારે રાત્રે લંડનની 10 ડાઉનિંગ સ્ટ્રીટ પરથી આની જાહેરાત કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે હવે સમય આવી ગયો છે કે બ્રિટન પોતાનું ભવિષ્ય પસંદ કરે. કિંગ ચાર્લ્સ III ને ચૂંટણીની સમયરેખા વિશે જાણ કરવામાં આવ્યા બાદ ટૂંક સમયમાં સંસદનું વિસર્જન કરવામાં આવશે. ત્યાર બાદ ચૂંટણી પ્રક્રિયા શરૂ થશે.

વડાપ્રધાન તરીકે ઋષિ સુનક પહેલીવાર ચૂંટણીમાં મતદારો સમક્ષ જશે. શાસક કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટીએ 2022માં ચૂંટણી પહેલા પીએમના ચહેરાની જાહેરાત કરી ન હતી. ચૂંટણી પછી, પાર્ટીના સંસદીય જૂથે સુનકને તેના નેતા તરીકે ચૂંટ્યા. સુનકને લગભગ 200 સાંસદોનું સમર્થન મળ્યું, ત્યારબાદ તેઓ પીએમ બન્યા.

44 વર્ષીય ઋષિ સુનક બ્રિટનમાં ભારતીય મૂળના પ્રથમ વડાપ્રધાન છે. તેમણે ઓક્ટોબર 2022માં ચાર્જ સંભાળ્યો હતો. જાન્યુઆરી 2025માં અહીં સામાન્ય ચૂંટણી યોજાવાની સંભાવના હતી. સુનક પાસે ચૂંટણીની જાહેરાત કરવા માટે ડિસેમ્બર સુધીનો સમય હતો, પરંતુ તેણે તેની જાહેરાત 7 મહિના અગાઉ કરી દીધી હતી.

2022માં ફિક્સ્ડ ટર્મ ઈલેક્શન એક્ટને રદ્દ કર્યા પછી, બ્રિટનમાં વડાપ્રધાનને ચૂંટણીની તારીખ નક્કી કરવાનો અધિકાર મળ્યો. વડાપ્રધાન તેમની પાર્ટી માટે સૌથી ફાયદાકારક સમયને ધ્યાનમાં રાખીને ચૂંટણીની તારીખ નક્કી કરે છે.

બ્રિટનમાં ચૂંટણીની પ્રક્રિયાને સમજો ભારતમાં લોકસભા અને રાજ્યસભાની જેમ બ્રિટનમાં પણ બે ગૃહો છે. આને હાઉસ ઓફ લોર્ડ્સ અને હાઉસ ઓફ કોમન્સ કહેવામાં આવે છે. વડાપ્રધાન કે સરકારની પસંદગી કરવામાં હાઉસ ઓફ લોર્ડ્સની કોઈ ભૂમિકા નથી.

હાઉસ ઓફ કોમન્સના સભ્યોને વડાપ્રધાન પસંદ કરવાનો અધિકાર છે. હાઉસ ઓફ કોમન્સના 650 સભ્યો છે એટલે કે બ્રિટનમાં 650 મતવિસ્તારો છે. દરેક બેઠક પરથી એક ઉમેદવાર ચૂંટણી જીતે છે અને હાઉસ ઓફ કોમન્સમાં પહોંચે છે.

સરકાર બનાવવા માટે કોઈપણ પાર્ટીએ 326 સીટો જીતવી જરૂરી છે. જો બહુમતી ન મળે તો અનેક પક્ષો ગઠબંધન દ્વારા સરકાર બનાવી શકે છે. કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટી બ્રિટનમાં છેલ્લા 14 વર્ષથી સત્તા પર છે.

યુકેની ચૂંટણીમાં કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટી અને લેબર પાર્ટી વચ્ચેની મુખ્ય હરીફાઈ છે. સુનક કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટી તરફથી પીએમનો ચહેરો બની શકે છે. તેમની સામે લેબર પાર્ટીના નેતા સર કીર સ્ટારમર હશે. કીર સ્ટારર ઈંગ્લેન્ડમાં જાહેર કાર્યવાહીના ભૂતપૂર્વ ડિરેક્ટર અને એપ્રિલ 2020 થી લેબર પાર્ટીના નેતા છે.

ઘણા ઓપિનિયન પોલમાં લેબર પાર્ટી સુનાકની કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટી કરતા ઘણી આગળ છે. જો કે, કન્ઝર્વેટિવ્સ અને લેબર સિવાય, સ્કોટિશ નેશનલ પાર્ટી, લિબરલ ડેમોક્રેટ્સ અને ડેમોક્રેટિક યુનિયનિસ્ટ પાર્ટી બ્રિટનમાં ત્રણ સૌથી મોટા પક્ષો છે.