યુવાનોના સ્નાયુઓને નબળા બનાવે છે ડાયાબિટીસ

♦ ટાઇપ-2 ડાયાબિટીસથી પીડિત લોકોમાં સાર્કોપેનિયાના લક્ષણો, દિલ્હી AIIMS એ 200 થી વધુ દર્દીઓ પર સંશોધન કર્યું

♦ 65 વર્ષ પહેલા આ રોગ મોટી ઉંમરના લોકોમાં જોવા મળતો હતો, હવે 40 વર્ષની ઉંમરે પણ કેસ દેખાઈ રહ્યો છે

નવી દિલ્હી, તા 28 
સ્નાયુઓને નબળા પાડતી બિમારી સાર્કોપેનિયા હવે ટાઇપ-2 ડાયાબિટીસથી પીડિત લોકોમાં દેખાવા લાગી છે. પહેલા આ રોગ સામાન્ય રીતે 65 વર્ષથી વધુ ઉંમરના લોકોમાં જોવા મળતો હતો, પરંતુ હવે તે 40 વર્ષની ઉંમરમાં પણ જોવા મળી રહ્યો છે.

AIIMSના મેડિસિન વિભાગના અભ્યાસમાં આ માહિતી સામે આવી છે. સંશોધનના મુખ્ય લેખક અને અઈંઈંખજના મેડિસિન વિભાગના પ્રોફેસર ડો. નવલ વિક્રમ નું કહેવું છે કે ડાયાબિટીસથી પીડિત લોકોએ સાર્કોપેનિયા માટે પણ ટેસ્ટ કરાવવો જોઈએ. કસરત અને વધુ પ્રોટીનવાળુ ભોજન લેવાથી આ રોગને પણ નિયંત્રિત કરી શકાય છે.

સાર્કોપેનિયાથી પીડિત લોકોમાં, વસ્તુઓને મજબૂત રીતે પકડી રાખવાની ક્ષમતા પણ અત્યંત નબળી પડી જાય છે. અભ્યાસમાં, ડોકટરોએ 20 થી 60 વર્ષની વયના ટાઇપ-2 ડાયાબિટીસવાળા ઓછામાં ઓછા 229 દર્દીઓની તપાસ કરી હતી. 

આમાં, સાર્કોપેનિયા સાથે સંકળાયેલા પરિબળોને ડાયનામોમીટર, શારીરિક પ્રદર્શન પરીક્ષણો (લઘુ  શારીરિક અને ખુરશી સ્ટેન્ડ ટેસ્ટ દ્વારા) અને ઊંચાઈ સ્નાયુ અનુક્રમણિકા દ્વારા હાથની પકડની શક્તિનો ઉપયોગ કરીને ઓળખવામાં આવ્યા હતા. સાર્કોપેનિયા ધરાવતા દર્દીઓ હાથ પર કોઈ પકડ અનુભવાતા નથી. જો તે પડી જાઓ અથવા લપસી જાઓ તો હાડકા તૂટવાનું જોખમ વધી શકે છે.

આનાથી પીડિત મોટાભાગના દર્દીઓ, એટલે કે 48 ટકા દર્દીઓ 41 થી 50 વર્ષની વય જૂથના હતા, ત્યારબાદ 31% દર્દીઓ 51-60 વર્ષની વય જૂથમાં, 31 થી 40 વર્ષથી વધુ ઉંમરના 19% દર્દીઓ હતા અને માત્ર 2.2% દર્દીઓ 30 વર્ષ કે તેથી વધુ ઉંમરના હતા. ખૂબ જ ઓછી પકડ શક્તિ ધરાવતા લોકોની તપાસ કરવામાં આવી હતી,  એવું જાણવા મળ્યું હતું કે 16.2% દર્દીઓ તેમના હાથમાં કંઈપણ મજબૂત રીતે પકડી શકતા ન હતા.

આ રોગ શું છે અને તેને કેવી રીતે અટકાવવો?
► સાર્કોપેનિયા જીવનશૈલી થી જોડાયેલ સમસ્યા છે
► તેને એડવાન્સ મસલ લાસ પણ કહેવામાં આવે છે
► તેને રોકવા માટે લોકોએ સંતુલિત અને પ્રોટીનયુક્ત આહાર લેવો જોઈએ
► રોજ ઓછામાં ઓછી 40 મિનિટ કસરત કરવી જોઈએ
► પીડિતોએ તેમની દિનચર્યામાં કાર્ડિયો કસરતનો સમાવેશ કરવો જોઈએ